Ds Nguyễn Thị Yến
Điều trị sỏi mật khi nào dùng thuốc, khi nào phẫu thuật là điều mà nhiều người quan tâm. Bởi nếu không có phương pháp trị sỏi mật tốt, sỏi sẽ tăng kích thước, di chuyển trong đường mật và gây ra những biến chứng nguy hiểm như viêm túi mật, viêm đường mật, viêm tụy… Vậy nên điều trị bệnh sỏi mật như thế nào để đạt hiệu quả cao? Đâu là thuốc trị sỏi mật tốt nhất? Bài viết này chính là lời giải đáp đầy đủ nhất cho bạn.
Cách chữa trị sỏi mật được lựa chọn dựa vào kích thước, triệu chứng bệnh sỏi mật...
Điều trị sỏi mật như thế nào hiệu quả, an toàn?
Theo TS.BS Dương Xuân Nhương (Chủ nhiệm Bộ môn Nội tiêu hóa, Học viện Quân y), y học có khá nhiều biện pháp điều trị sỏi mật. Bác sĩ sẽ lựa chọn cách chữa sỏi mật phù hợp nhất dựa trên kết quả xét nghiệm và tình trạng của từng người bệnh.
Các cách trị bệnh sỏi mật thường dùng hiện nay bao gồm:
Điều trị không xâm lấn trong Tây y
Các phương pháp điều trị sỏi mật sau đây có thể giúp loại bỏ hoặc phá vỡ sỏi cho những người bệnh không thể thực hiện phẫu thuật. Tuy nhiên mỗi phương pháp sẽ có nhược điểm riêng nên chỉ được áp dụng trong 1 số trường hợp nhất định.
- Dùng thuốc trị sỏi mật
Các loại thuốc trị sỏi mật được chia thành 2 nhóm lớn.
Nhóm số 1: Thuốc làm tan sỏi mật có bản chất acid mật
Thuốc trị sỏi mật của Mỹ (Ursolvan, Ursodiol…) là chế phẩm phổ biến nhất trên thị trường hiện nay thuộc nhóm này. Ngoài ra, người bệnh hoàn toàn có thể dùng thuốc trị sỏi mật của Nhật Bản hay thuốc trị sỏi mật của Úc, Việt Nam có cùng hoạt chất acid ursodeoxycholic và hàm lượng để thay thế.
Các chuyên gia nhận định nhóm này chỉ là thuốc đặc trị sỏi mật cholesterol kích thước dưới 15mm (tốt nhất dưới 5mm) và hầu như không có tác dụng với sỏi có kích thước quá lớn hoặc sỏi sắc tố mật. Thêm vào đó, cách trị sỏi mật này có thể gây tiêu chảy và người bệnh thường phải sử dụng trong thời gian dài từ 6 tháng đến 2 năm. Ngay cả sau khi điều trị, sỏi mật cũng dễ bị tái phát.
Chính bởi các nhược điểm kể trên, cách chữa sỏi mật này thường ít được bác sĩ chỉ định. Thuốc chủ yếu được sử dụng để dự phòng tái phát sỏi, cho người cao tuổi, người sức khỏe yếu, người đã phẫu thuật nhiều lần không thể can thiệp được nữa.
Nhóm số 2: Thuốc điều trị triệu chứng
Thuốc điều trị triệu chứng là cách chữa sỏi mật đi kèm khi sỏi đã gây biến chứng nguy hiểm, thường bao gồm những loại sau:
- Các thuốc giãn cơ, chống co thắt cơ trơn để hạn chế cơn đau do co thắt cơ
- Thuốc kháng sinh điều trị sỏi mật để kiểm soát tình trạng nhiễm trùng
- Thuốc lợi mật để tăng lưu thông dịch mật.
Nếu bạn không được kê đơn thuốc làm tan sỏi mật Tây Y nhưng vẫn muốn bài sỏi không mổ, hãy gọi tới tổng đài 0981 238 218 để được chuyên gia tư vấn.
- Nội soi mật ngược dòng (ERCP)
Đây là phương pháp trị sỏi mật không cần mổ đã được áp dụng tại nhiều cơ sở y tế lớn, chủ yếu để chẩn đoán và loại sỏi đường mật, phù hợp với người bệnh cao tuổi hay người mắc kèm nhiều bệnh lý nặng.
Với các ưu điểm nổi bật như can thiệp qua đường tự nhiên, xâm lấn rất ít, chăm sóc nhẹ nhàng nên khả năng hồi phục sức khỏe của người bệnh khá nhanh chóng.
- Tán sỏi qua da
Thực chất đây không phải là một phương pháp điều trị hoàn toàn riêng rẽ mà là can thiệp kết hợp nhiều kỹ thuật chữa trị sỏi mật khác. Cách điều trị sỏi mật này có thể áp dụng với trường hợp sỏi túi mật kèm sỏi đường mật, hay sỏi đường mật đơn thuần.
Các bác sĩ sẽ sử dụng ống nội soi có kèm một đầu nối đặc biệt, từ đây chúng có thể phát tia laser hoặc dùng xung điện thủy lực để bắn phá viên sỏi, làm viên sỏi lớn vỡ thành những mảng kích thước nhỏ hơn; sau đó bơm nước để rửa trôi vụn sỏi và tống những mảnh nhỏ này xuống tá tràng.
Hiện nay, cách chữa sỏi mật này ít được sử dụng do hiệu quả không cao. Khi tán, sỏi dễ lọt vào đường mật và gây ra những biến chứng nguy hiểm.
Phẫu thuật điều trị sỏi mật
Có 2 phương pháp trị bệnh sỏi mật bằng phẫu thuật gồm mổ hở hoặc mổ nội soi. Thông thường, chi phí điều trị sỏi mật bằng cách phẫu thuật thường dao động trong khoảng 10-30 triệu, bao gồm chi phí khám ban đầu, giường bệnh, thuốc men và chi phí phẫu thuật, hồi phục. Để có sự chuẩn bị tốt nhất, người bệnh có thể liên hệ trực tiếp đến bệnh viện hoặc bác sĩ để hỏi chi phí sát nhất với tình trạng của mình.
Mổ nội soi
Phẫu thuật sỏi mật nội soi là phương pháp phẫu thuật ít xâm lấn mới hơn, hiện đại hơn so với các phương pháp truyền thống với tỷ lệ thành công khá cao. Nhiều bệnh viện tuyến huyện đã có thể triển khai phẫu thuật cắt túi mật nội soi nhưng còn nội soi lấy sỏi đường mật, lấy sỏi ống mật chủ thì không phải cơ sở nào cũng làm được vì còn phụ thuộc nhiều vào các thiết bị hỗ trợ và tay nghề của phẫu thuật viên.
Ở phương pháp này, bác sĩ chỉ cần rạch vài vết mổ khá nhỏ trên thành bụng và dùng các dụng cụ phẫu thuật nội soi để gắp sỏi ra ngoài hoặc cắt túi mật. Ưu điểm của mổ nội soi là xâm lấn tối thiểu, vết mổ nhỏ, thời gian hồi phục nhanh… Tuy nhiên nhược điểm là rất nhiều người bệnh vẫn bị tái phát sỏi đường mật sau can thiệp.
Các bác sĩ đang tiến hành một ca phẫu thuật nội soi điều trị sỏi mật
Mổ hở
Một trong chỉ định phẫu thuật kinh điển nhất là phẫu thuật mở: Các bác sĩ tiến hành mổ ổ bụng lấy sỏi ra và đặt ống dẫn lưu Kehr. Đây là phẫu thuật lớn có chi phí cao do phạm vi can thiệp khá sâu, vết mổ rộng nên người bệnh sẽ mất máu nhiều hơn, lâu hồi phục hơn, đặc biệt ở những người cao tuổi, người sức khỏe yếu thì không đủ sức khỏe để thực hiện ca mổ.
Tuy nhiên, cũng theo TS. BS Dương Xuân Nhương (BV 103), dù mổ hở là phương pháp lâu đời nhưng không có nghĩa mổ hở là xấu. Có những trường hợp bác sĩ vẫn phải can thiệp mổ mở cấp cứu, chẳng hạn bệnh nhân có biến chứng ngoại khoa cấp cứu như viêm phúc mạc mật, thấm mật phúc mạc, đang chảy máu đường mật, viêm tụy cấp do sỏi gây tắc nghẽn hoặc sỏi quá to, quá nhiều, trị sỏi mật khi mang thai 3 tháng cuối...
Điều trị sỏi mật bằng Đông y
Sống hoà bình với sỏi là giải pháp phù hợp khi sỏi mật chưa gây triệu chứng hay biến chứng. Tuy nhiên, BS Dương Xuân Nhương (Viện 103) cũng chia sẻ: Người bệnh của chúng ta, khi sỏi mật chưa biến chứng lại thường không yên lòng khi bác sĩ Tây y khuyên nên chung sống hòa bình. Đó cũng là lý do họ tìm đến các loại thuốc nam uống trị sỏi mật.
Đại tá, TS, Thầy thuốc ưu tú Vũ Thị Khánh Vân (Viện Y học cổ truyền quân đội) cho biết: Sỏi mật là bệnh tiến triển âm thầm, có một giai đoạn dài hình thành, không phải khi phát hiện ra sỏi hay khi có triệu chứng thì mới bị bệnh. Bởi vậy, ngay khi sỏi kích thước còn nhỏ hay chưa gây triệu chứng thì nên có giải pháp hỗ trợ bài sỏi để tránh nguy cơ biến chứng và phải phẫu thuật về sau. Lúc này, các cây thuốc nam trị sỏi mật đang cho thấy nhiều ưu thế rõ rệt.
Bác sĩ Khánh Vân cũng giải thích rõ: Hoạt động của hệ thống gan mật là một khối thống nhất, theo tác động hai chiều, tương hỗ nhau. Vì thế, muốn điều trị bệnh tận gốc, các bài thuốc Đông y trị sỏi mật cần phải giải quyết được 3 yếu tố:
+ Trước tiên phải tăng cường chức năng gan để tăng chất lượng dịch mật, từ đó ngăn ngừa sỏi phát triển;
+ Thứ 2 là tăng vận động đường mật để bào mòn sỏi dễ hơn;
+ Thứ 3 là kháng khuẩn, kháng viêm.
Để làm được điều này cần kết hợp cả những vị thuốc đông y điều trị sỏi mật nhóm thanh nhiệt, giải độc (tức là chống nhiễm khuẩn), lợi mật như Chỉ xác, Uất kim, Sài hồ... và những vị thuốc bài sỏi nhuyễn kiên (làm mềm và làm cho sỏi nhỏ đi) như Kim tiền thảo...
Dưới đây là 5 bài thuốc điều trị sỏi mật phổ biến nhất hiện nay:
Bài thuốc 1: Nhân trần, Diệp hạ châu, Râu ngô, Cam thảo, Quả sung khô, Hoa atiso, Lá vọng cách, Màng mề gà, Nghệ vàng, Bạch truật, Đảng sâm, Thổ phục linh.
Bài thuốc 2: Chỉ xác, Kim tiền thảo, Hương nhu trắng, Cối xay, Lá tre, Cây xấu hổ, Trần bì, Đinh lăng, Biển súc, Đại hoàng, Đương quy, Thục địa, Hoàng kỳ, Cam thảo.
Bài thuốc 3: Kim tiền thảo, Nhân trần, Cỏ mần trầu, Lá đinh lăng, Hương nhu trắng, Bạch mao căn, Rau má.
Bài thuốc 4: Nhân trần, Chỉ xác, Chi tử, Hạ liên châu, Đại hoàng, Đan bì, Bạch thược, Đương quy, Trinh nữ, Râu ngô.
Bài thuốc 5: Uất kim, Chi tử, Chỉ xác, Nhân trần, Kim tiền thảo, Diệp hạ châu, Chỉ xác, Hoàng bá. Bài thuốc Đông y trị sỏi mật từ 8 thảo dược quý này không chỉ tăng cường chức năng gan mật mà còn bào mòn và bài sỏi mật, cải thiện các triệu chứng đau bụng, đầy trướng, chán ăn; hạn chế nguy cơ nhiễm khuẩn và ngăn sỏi mật tái phát.
Đặc biệt, đây là bài thuốc Đông y duy nhất có nghiên cứu hiệu quả bài bản trong luận văn tiến sĩ. Vì thế, nhiều chuyên gia đánh giá bài thuốc 8 thảo dược quý là cách trị sỏi mật tại nhà hiệu quả nhất hiện nay.
Ngoài ra, bài thuốc 8 thảo dược còn có lợi thế hiệu quả với cả sỏi sắc tố mật - điều mà thuốc Tây y không làm được, cùng như an toàn, không có tác dụng phụ khi sử dụng lâu dài.
Bộ 8 thảo dược trị sỏi mật hiệu quả, tác động toàn diện lên hệ thống gan mật
Để nhận tư vấn về cách sử dụng bài thuốc 8 thảo dược quý giúp bài sỏi mật, tránh phẫu thuật, hãy liên hệ đến số hotline 0981 238 218 để được chuyên gia tư vấn.
Mẹo trị bệnh sỏi mật dân gian
Bên cạnh việc dùng thảo dược, một số người bệnh cũng áp dụng những cách trị sỏi mật tại nhà qua các mẹo dân gian như:
- Đu đủ xanh trị sỏi mật: Đây là cách điều trị sỏi mật tại nhà tương đối phổ biến. Người bệnh cần bỏ hết vỏ và hạt đu đủ, sau đó xát muối lên thịt quả đu đủ và đem chưng đến khi thịt mềm, sử dụng 1-2 lần/ ngày khi đã ăn no.
- Trị sỏi mật bằng dầu oliu: Khi sử dụng dầu ô liu và chanh để điều trị sỏi mật tại nhà trong thời gian dài, nhiều người bệnh gặp tình trạng rối loạn tiêu hoá hoặc nặng hơn có thể nhiễm khuẩn tiêu hoá.
Người bệnh thường sử dụng phối hợp chanh và dầu ôliu trị sỏi mật
- Trị sỏi mật bằng chanh: Chanh có tính acid nên dễ gây kích ứng dạ dày, dùng lâu dài dễ gây ra những cơn đau quặn bụng, nặng hơn có thể chảy máu dạ dày.
- Ăn dứa trị sỏi mật: Quả dứa đã bỏ các phần vỏ, mắt và lõi cứng sẽ được đem nướng đến khi mềm, sử dụng để trị sỏi mật tự nhiên cần kéo dài tối thiểu 1 năm.
- Công thức trị sỏi mật bằng muối epsom: Việc sử dụng muối trị sỏi mật chưa thực sự phổ biến tại Việt Nam và cũng chưa có nghiên cứu khoa học nào chứng minh hiệu quả của phương pháp này.
- Cách trị sỏi mật bằng quả sung: Để đảm bảo hiệu quả, người bệnh không sử dụng quả tươi mới hái hay đã phơi khô. Sung trị sỏi mật phải là loại đã phơi héo rồi đem sao vàng hạ thổ, sau đó mới đem sắc nước uống.
Trái sung trị sỏi mật an toàn nhưng chưa có nghiên cứu chứng thực hiệu quả
- Trị sỏi mật bằng rau ngổ: Rửa sạch rau ngổ, xay hoặc ép nước uống, có thể trộn thêm mật ong cho dễ uống.
- Hạt đười ươi trị sỏi mật: Không có hiệu quả khi dùng đơn độc mà phải kết hợp thêm các giải pháp khác.
- Chuối hột trị sỏi mật: Dùng quả chuối hột chín, phơi khô và rang cháy thành bột, sau đó pha nước uống hàng ngày.
- Gừng trị sỏi mật: Được lưu truyền có tác dụng ngăn sỏi mật tăng kích thước nếu dùng kiên trì.
- Giá đỗ trị sỏi mật: Chưa có tài liệu chính thống nào đề cập đến thức ăn trị sỏi mật này.
- Lá bầu trị sỏi mật: Tuy được nhiều người truyền tai nhau là một thực phẩm trị sỏi mật hiệu quả nhưng thực tế, lá bầu chủ yếu được sử dụng với người bệnh sỏi thận.
- Trị sỏi mật bằng ngò gai: Tương tự như lá bầu, ngò gai cũng được lưu truyền là mẹo trị sỏi mật nhưng thực chất phù hợp với bệnh sỏi thận hơn.
Không thể phủ nhận những giải pháp trị sỏi mật dân gian tương đối dễ làm, hiệu quả, chi phí thấp nhưng người bệnh cần tỉnh táo lựa chọn vì chúng đều chưa có nghiên cứu hiệu quả. Rất nhiều trường hợp đã điều trị sỏi mật bằng dân gian, cách trị sỏi mật trong 6 ngày hay bấm huyệt trị sỏi mật và đã phải trả giá bằng chính sức khoẻ của mình. Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, rất nhiều người bệnh đã lựa chọn bài thuốc Đông Y có nghiên cứu hiệu quả.
Để nhận được tư vấn cách điều trị sỏi mật phù hợp nhất với bản thân, hãy liên hệ tới tổng đài 0981 238 218 để được chuyên gia gan mật tư vấn.
Ăn gì trị bệnh sỏi mật tốt nhất?
Ngày nay, sỏi mật chủ yếu là sỏi cholesterol, vì thế chế độ ăn uống nhiều chất béo chính là một trong những yếu tố góp phần hình thành và làm tăng kích thước sỏi mật. Không có những món ăn trị sỏi mật, bào mòn sỏi nhưng chắc chắn một chế độ ăn uống lành mạnh có thể giúp kiểm soát cơn đau và nâng cao sức khỏe cho người bệnh.
Các chuyên gia tiêu hóa khuyến cáo người bệnh sỏi mật nên áp dụng chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh bao gồm:
- Thực phẩm giàu chất xơ và vitamin như rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt. nên ăn nguyên miếng để hấp thu nhiều chất xơ. Ăn nhiều chất xơ không chỉ hỗ trợ tốt cho tiêu hóa mà còn làm chậm hấp thu cholesterol, hỗ trợ cho sự phát triển của các lợi khuẩn đường ruột, tăng cường miễn dịch.
- Bổ sung vitamin C, khoáng chất từ thực phẩm
- Các loại thức ăn chứa ít chất béo xấu và giàu chất béo lành mạnh như dầu thực vật, các loại cá, thịt nạc, thịt gia cầm bỏ da, sữa chua, sữa tách béo…
- Không nên ăn quá nhiều, quá lạm dụng thực phẩm giàu chất béo, đặc biệt là chất béo bão hòa
- Việc ăn uống thất thường, bỏ bữa thường xuyên hay nhịn ăn kéo dài cũng không tốt và gây ảnh hưởng đến sỏi mật vì không có thức ăn, túi mật không co bóp dẫn tới dịch mật bị ứ đọng lâu trong đường mật, lâu ngày sinh sỏi. Bởi thế, chế độ ăn này cũng không tốt nên cần hạn chế tối đa.
- Uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày để thải độc cơ thể.
Xem thêm: Hướng dẫn chi tiết chế độ ăn trị sỏi mật
Bên cạnh đó, bạn nên có chế độ giảm cân khoa học nếu thừa cân hoặc béo phì, duy trì cân nặng khỏe mạnh thông qua ăn uống lành mạnh và tập luyện thể dục thường xuyên mỗi ngày.
Dễ thấy chúng ta có rất nhiều phương pháp điều trị sỏi mật nhưng áp dụng phương pháp nào phù hợp lại không dễ, vì vậy mỗi người cần có những kiến thức cơ bản về bệnh để tìm thấy giải pháp phù hợp nhất với trường hợp của mình.
Trị sỏi mật đúng cách không chỉ là tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ mà còn đòi hỏi người bệnh có một lối sống khoa học kết hợp với lựa chọn sản phẩm hỗ trợ điều trị phù hợp nhất. Làm được những điều đó, đau bụng, đầy trướng do bệnh sỏi mật sẽ không còn là điều đáng lo ngại.
Tài liệu tham khảo: webmd.com, niddk.nih.gov, nhs.uk, khoahocdoisong.vn
Tư vấn Zalo
Tư vấn hotline